Kwestia zakupu świątecznych podarków pewnie zaprzątała właśnie głowy wielu z nas. Co mogłoby naprawdę naszych bliskich ucieszyć? Czy byłoby to coś prostego, a jednocześnie niesamowitego? „Lawinia”, ostatnia powieść nieodżałowanej Ursuli K. Le Guin stanowi swoisty dar autorki dla jej głównej bohaterki. Lawinia to jedna z postaci pojawiających się w „Eneidzie”: kandydatka na ostatnią żonę Eneasza, który po ucieczce z Troi przybywa przez Sycylię w okolice współczesnego Rzymu (wtedy rzecz jasna jeszcze nieistniejącego). Oddanie jej ręki groźnemu nieznajomemu wywołuje wojnę, w której biorą udział różne latyńskie plemiona, Trojanie i Etruskowie. Nieukończony poemat Wergiliusza nie pozwala dowiedzieć się, jak skończyły się losy obiecanej sobie pary; co ważniejsze dla powieści Le Guin, sama Lawinia nie wypowiada w „Eneidzie” ani jednego słowa.

Amerykańska pisarka postanowiła opowiedzieć historię latyńskiej księżniczki jej własnymi słowami. Obserwujemy Lawinię od wczesnego dzieciństwa, poznając jej skomplikowane relacje z wyalienowaną matką Amatą i kochającym ojcem, królem Laurentum. Realistycznie przedstawione detale życia w VIII wieku przed naszą erą szybko zaczynają się mieszać z wątkami fantastycznymi. Narratorka wyjaśnia nam, że wie, kim była, a wręcz zdaje sobie sprawę z tego, że do życia powołał ją „poeta”. Spotkania Lawinii z mającym się dopiero narodzić, a jednocześnie stojącym u kresu życia Wergiliuszem w świętym gaju w Albunei stanowią zasadniczą siłę napędową narracji, przynajmniej do czasu przybycia Eneasza i jego towarzyszy. Trojanie pojawiają się w pobliżu Laurentum dokładnie wtedy, gdy nadchodzi czas wydania Lawinii za mąż. Oczywistym kandydatem jest Turnus, władca pobliskiej Ardei i faworyt Amaty. Na jego drodze staje jednak usłyszana w świętym gaju przepowiednia, która mówi, że los księżniczki zwiąże się nieodwołalnie z przybyszami z obcych krain.

Dla niektórych czytelników powieść Le Guin będzie stanowić ciekawy historyczny opis Lacjum w czasach przedrzymskich, dla innych okazję powrotu do „Eneidy” (czy też do pierwszego spotkania z eposem Wergiliusza), jeszcze dla innych okazję do zastanawiania się nad kwestią determinacji ludzkich losów i rolą sztuki, czy dokładniej literatury w tworzeniu historii. Oczywiście „Lawinia” to książka na wskroś feministyczna, we właściwym, a nie zdeformowanym rozumieniu tego słowa. Narratorka jest postacią o indywidualnej osobowości i potrzebach, podejmującą samodzielne decyzje – w ramach otaczającej ją rzeczywistości. Jednocześnie, jak sama mówi, „Nie jestem kobiecym głosem, którego być może się spodziewaliście. Nie z urazy spisuję moją historię.”. Nie oskarża Wergiliusza o jej uciszenie, zdaje sobie sprawę, że to on powołał ją do życia i stworzył szansę na zaistnienie. A ponad dwa tysiące lat później kalifornijska autorka dała jej głos.